Η επίδραση των αντλιών θερμότητας στο περιβάλλον

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την επιλογή μιας αντλίας θερμότητας. Για αυτό το λόγο η Daikin δημιούργησε τη Λευκή Βίβλο Drivers to Heat Pump Adoption by European Households, που προσφέρει πληροφορίες βασισμένες σε γεγονότα για την υποστήριξη των καταναλωτών ώστε να πάρουν μια ενημερωμένη απόφαση. Εξερευνά βασικούς παράγοντες όπως είναι η εξοικονόμηση ενεργειακού κόστους, τα κυβερνητικά κίνητρα, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η εξελίξεις πολιτικών και ο τρόπος με τον οποίο οι αντλίες θερμότητας ενσωματώνονται σε λύσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για οικίες με μακρόπνοη προοπτική.

Σε αυτό το άρθρο θα εστιάσουμε στα περιβαλλοντικά οφέλη των αντλιών θερμότητας, συμπεριλαμβονομένων των μειωμένων εκπομπών άνθρακα και της βελτιωμένης ενεργειακής αποδοτικότητας.

Αντλίες θερμότητας: βασικό στοιχείο για την απαλλαγή από τον άνθρακα στην ΕΕ και την μετάβαση σε άλλη τεχνολογία θέρμανσης

Οι αντλίες θερμότητας είναι μία από τις βασικές λύσεις για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ για την απαλλαγή από τον άνθρακα. Σύμφωνα με μελέτη περίπτωσης που πραγματοποιήσαμε, το αποτύπωμα άνθρακα μιας αντλίας θερμότητας της Daikin είναι από 2-24 φορές μικρότερο, βοηθώντας να εξοικονομηθούν από 0,2 έως 2 τόνοι ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (Co2-eq) κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης ετησίως (ανάλογα με τον συντελεστή εκπομπών - EF - του ηλεκτρικού δικτύου κάθε χώρας).

Η απαλλαγή της ΕΕ από τον άνθρακα έως το 2050 είναι ο κύριος στόχος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η ΕΕ στοχεύει να μειώσει σε ποσοστό 55% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας και των κτιρίων. Τα κτίρια καταναλώνουν την περισσότερη ενέργεια, καθώς ευθύνονται για το 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ και το 36% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Στα κτίρια κατοικιών, περίπου το 80% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας χρησιμοποιείται για θέρμανση του χώρου και του νερού, από τα οποία ένα μεγάλο μέρος εξακολουθεί να προέρχεται από ορυκτά καύσιμα, φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Επομένως, η απαλλαγή από τον άνθρακα στη θέρμανση των κτιρίων είναι ζωτικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά στο κλίμα.

Ο ρόλος των αντλιών θερμότητας στην απαλλαγή από τον άνθρακα

Οι αντλίες θερμότητας είναι ουσιαστικής σημασίας ώστε η ΕΕ να επιτύχει την απαλλαγή από τον άνθρακα, παρέχοντας μια πιο ενεργειακά αποδοτική και φιλική προς το περιβάλλον λύση θέρμανσης σε σύγκριση με τα παραδοσιακά συστήματα που βασίζονται σε ορυκτά καύσιμα. Η Ευρωπαϊκή αγορά αντλιών θερμότητας και έκθεση στατιστικών στοιχείων του 2023 τονίζει ότι το απόθεμα των αντλιών θερμότητας μόνο το 2022 συνέβαλε σε μια μείωση 52,52 Mt των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Παγκοσμίως, η χρήση αντλιών θερμότητας αντί των λεβήτων ορυκτών καυσίμων και συστημάτων αγωγών θερμού αέρα θα μπορούσε να μειώσει τις ετήσιες εκπομπές CO₂ κατά 3 γιγατόνους

Γιατί υποστηρίζουμε τους κανονισμούς της ΕΕ

Οι αντλίες θερμότητας είναι βασικές για τη μετάβαση της ΕΕ στην καθαρή ενέργεια και στην επίτευξη του ουδέτερου αποτυπώματος έως το 2050. Σύμφωνα με μια έκθεση του 2022 του Διεθνή Οργανισμού Ενέργειας οι αντλίες θερμότητας θα μπορούσαν μειώσουν τη ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρώπη για θέρμανση κτιρίων τουλάχιστον κατά 21 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα έως το 2030. Το Σχέδιο Δράσης για τις Αντλίες Θερμότητας στοχεύει τουλάχιστον 10 εκατομμύρια επιπλέον εγκαταστάσεις αντλιών θερμότητας έως το 2027, με την υποστήριξη πολλών πρωτοβουλιών πολιτικής της ΕΕ όπως οι πρωτοβουλίες Renovation Wave Strategy, Renewable Energy Directive (RED) και Energy Efficiency Directive (EED).

Ανάλυση κύκλου ζωής (LCA) αντλιών θερμότητας

Για να κατανοήσουμε τα οφέλη των αντλιών θερμότητας ως προς το αποτύπωμα άνθρακα σε σύγκριση με τεχνολογίες θερμότητας αερίου, πρέπει να πραγματοποιήσουμε μια ανάλυση κύκλου ζωής (LCA). Μια ανάλυση κύκλου ζωής (LCA) αξιολογεί έναν ολόκληρο κύκλο ζωής του προϊόντος - από την εξαγωγή από την πηγή μέχρι την παραγωγή, χρήση, ανακύκλωση και την απόρριψη - παρέχοντας μια ολοκληρωμένη εικόνα της επίδρασής του στο περιβάλλον.

Από το 2021, η Daikin διεξάγει αναλύσεις LCA για προϊόντα αντλιών θερμότητας, αναλύοντας την επίδρασή τους στο περιβάλλον από την κατασκευή μέχρι την απόρριψη. Η Ανάλυση Κύκλου Ζωής της Daikin επαληθεύεται από ένα ανεξάρτητο τρίτο μέλος και παρουσιάζεται ως Περιβαλλοντική Δήλωση Προϊόντος (EPD), η οποία παρέχει μια ανεξάρτητη επαληθευμένη περίληψη της περιβαλλοντικής επίδρασης ενός προϊόντος σε ολόκληρο τον κύκλο της ζωής του. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι Περιβαλλοντικών Δηλώσεων Προϊόντος (EPD): συλλογικός επαγγελματικός και κατά προϊόν. Υπάρχει αυξημένη απαίτηση για Περιβαλλοντικές Δηλώσεις Προϊόντος (EPD) από τους εθνικούς κανονισμούς.

Μελέτη περίπτωσης: αποτύπωμα άνθρακα στις αντλίες θερμότητας της Daikin συγκριτικά με τους λέβητες αερίου

Αυτή η μελέτη περίπτωσης συγκρίνει την Daikin Altherma 3 R 180L (αντλία θερμότητας αέρα-νερού) με έναν λέβητα αερίου υψηλής απόδοσης (90% απόδοση).

Χάρτης πορείας για τον άνθρακα καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής (Whole Life Carbon)

Ο όρος Άνθρακας καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής (Whole Life Carbon) αναφέρεται στο σύνολο του αποτυπώματος άνθρακα ενός προϊόντος σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, συμπεριλαμβάνοντας και τον λειτουργικό αλλά και τον ενσωματωμένο άνθρακα. Ο συνολικός δείκτης (GWP) μιας αντλίας θερμότητας της Daikin είναι σχεδόν οκτώ φορές μικρότερος από τον συνολικό δείκτη GWP ενός λέβητα αερίου.

Λειτουργικός άνθρακας

Οι εκπομπές του λειτουργικού άνθρακα είναι εκείνες που σχετίζονται με τη συνεχή χρήση ενός προϊόντος (η φάση χρήσης). Σε αυτήν τη μελέτη, οι λειτουργικές εκπομπές από τον λέβητα αερίου είναι σχεδόν δέκα φορές υψηλότερες από εκείνες μιας αντλίας θερμότητας. Η χρήση ενέργειας υπολογίστηκε για τη Γαλλία.

Ενσωματωμένος άνθρακας

Ο ενσωματωμένος άνθρακας αναφέρεται στις εκπομπές που παράγονται κατά τα στάδια εξαγωγής, κατασκευής, μεταφοράς, δομής, συντήρησης, επισκευής και λήξης της διάρκειας ζωής ενός προϊόντος ή κτιρίου. Η αντλία θερμότητας της Daikin διαθέτει υψηλότερο ενσωματωμένο άνθρακα σε σύγκριση με τον λέβητα αερίου, κυρίως λόγω των υψηλότερων εκπομπών κατά τη διάρκεια των σταδίων κατασκευής και λήξης της διάρκειας ζωής.

Οι αντλίες θερμότητας επιφέρουν σημαντικά μειωμένες εκπομπές CO₂

Η αντικατάσταση ενός λέβητα αερίου με μια αντλία θερμότητας μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση εκπομπών CO₂ σε τυπικές πολυκατοικίες στις Ευρωπαϊκές χώρες. Οι διακυμάνσεις του αποτυπώματος άνθρακα της αντλίας θερμότητας κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης της μετρήθηκαν σε διαφορετικές χώρες για ένα τυπικό μεσαίο νοικοκυριό με 10.000 kWh ετήσια κατανάλωση ενέργειας - αντιπροσωπευτικό για την αγορά νέων κτιρίων, με τα ακόλουθα αποτελέσματα:

• Γαλλία: Με τον χαμηλότερο συντελεστή εκπομπών δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος (0,041 kg/kWh), μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 2.107 kg CO₂ ετησίως έτσι ώστε να έχει 24 φορές μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα κατά τη διάρκεια της φάσης χρήσης σε σύγκριση με έναν λέβητα αερίου.
• Ηνωμένο Βασίλειο: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.695 kg CO₂ ετησίως και έχει τέσσερις φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Ιταλία: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.503 kg CO₂ ετησίως και έχει τρεις φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Ισπανία: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.852 kg CO₂ ετησίως και έχει έξι φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Ολλανδία: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.358 kg CO₂ ετησίως και έχει τρεις φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Βέλγιο: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.921 kg CO₂ ετησίως και έχει οχτώ φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Γερμανία: Μια αντλία θερμότητας Daikin εξοικονομεί 1.240 kg CO₂ ετησίως και έχει 2,3 φορές λιγότερες ανθρακούχες εκπομπές από έναν λέβητα αερίου.
• Πολωνία: Παρότι έχει τον υψηλότερο συντελεστή εκπομπών δικτύου ηλεκτρικού ρεύματος (0,7766 kg/kWh), το ετήσιο αποτύπωμα άνθρακα μιας αντλίας θερμότητας είναι 11% χαμηλότερο από αυτό ενός λέβητα αερίου, εξοικονομώντας 226 kg CO₂ ετησίως. Αυτό είναι ένδειξη σημαντικής προόδου στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές στον τομέα θέρμανσης της Πολωνίας, που στη συνέχεια θα επιφέρει περαιτέρω βελτίωση καθώς η χώρα μεταβαίνει από παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από άνθρακα σε εναλλακτικές με μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα.

Oι ετήσιες εκπομπές από τη χρήση αντλιών θερμότητας είναι 2-24 φορές μικρότερες από τις εκπομπές από τη χρήση ενός λέβητα αερίου που παρέχει την ίδια θέρμανση και ψύξη αέρα και νερού για το νοικοκυριό σε όλες τις χώρες που πραγματοποιήθηκε η μελέτη. Εφόσον το Οικολογικό αποτύπωμα (EF) του ηλεκτρικού ρεύματος αναμένεται να μειωθεί βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα λόγω των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο, οι αντλίες θερμότητας επίσης θα συνεχίσουν να παράγουν λιγότερες εκπομπές κατά τη φάση χρήσης, επομένως, τις βοηθούν να επιτύχουν τους στόχους τους για το περιβάλλον.

Συμπερασματικά, οι αντλίες θερμότητας είναι μια έτοιμη προς χρήση οικολογική λύση με πολλά περιβαλλοντικά οφέλη σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς λέβητες αερίου.

Για πιο λεπτομερείς πληροφορίες, πηγές και αναφορές, ανατρέξτε στην πλήρη λευκή βίβλο (διαθέσιμη προς λήψη στην Αγγλική γλώσσα).